- Presentaties gegeven op de wetenschappelijke studiedag en het open debat
- Samenvattingen van de presentaties (abstract book): nieuwe versie (21.06.2006) (EN)
- Aanbevelingen door de wetenschappelijke gemeenschap (EN/FR/NL)
- Zwarte en grijze lijst van uitheemse invasieve soorten in België
- Documenten gepubliceerd voor en door de pers
> Wat zijn biologische invasies?
Meer en meer soorten worden (on)opzettelijk ingevoerd buiten hun natuurlijke habitat ten gevolge van de toenemende graad van handel en transport in de wereld. Sommige van deze soorten slagen erin zich - ver buiten hun natuurlijke grenzen - te vestigen in hun nieuwe omgevingen. De meeste van deze nieuwgevestigde soorten blijven enkel bestaan als kleine en geïsoleerde populaties, maar een fractie van hen neemt een agressiever gedrag aan. Ze ontwikkelen dichte populaties, overwoekeren hele gebieden, concurreren inheemse soorten uit en ontwrichten het normaal functioneren van ecosystemen. Zulke soorten worden ‘invasive alien species’ (uitheemse invasieve soorten) of IAS genoemd.
De waterteunisbloem Ludwigia peploides (Postelein-waterlepeltje) is zo’n typische IAS. Oorspronkelijk afkomstig uit Latijns-Amerika, werd deze soort per ongeluk geïntroduceerd in Zuid-Frankrijk rond 1820. De soort bleef lange tijd in de Camargue en Aquitaine, waar die een heleboel vijvers, meren en waterlopen veroverde. Gedurende pakweg 30 jaar migreerde de soort noordwaarts en bereikte zo de Belgische grens enkele jaren geleden. Inventariserende en wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat de waterteunisbloem een snelle ontwikkeling heeft en zo zeer dikke vegetatiepakketten kan produceren, die op hun beurt verantwoordelijk zijn voor een verlies aan biodiversiteit, verandering van de fysico-chemische kwaliteit van het water, uitdrogen van moerassen, verstoring van de irrigatie-infrastructuur, enz. (zie foto’s).
Foto's: Nicolas Pipet (Institution Interdépartementale du bassin de la Sèvre Niortaise, Frankrijk).
Invasieve soorten kunnen een significante ecologische en socio-economische schade toebrengen. Hun beheerskosten - waaronder preventie, populatiebeheer en impact op ecologische diensten - zijn enorm hoog. In een recente studie schatten David Pimentel et al. de kosten voor het wereldwijd verlies ten gevolge van biologische indringers op ongeveer 240$ per capita per jaar, wat bijna 5% van de totale wereldeconomie vertegenwoordigt. Deze enorme som overschrijdt verreweg de jaarlijkse gezamenlijke kost van alle natuurrampen, wat het probleem van biologische indringers in zowel landbouw als natuurlijke ecosystemen tot een prioritaire kwestie maakt!
Maar er is hoop op beterschap in de actie tegen invasieve soorten, en deze richt zich voornamelijk op de ontwikkeling van nieuwe strategieën in het tegengaan van nieuwe introducties en het adequaat behandelen van reeds bestaande populaties. 'SOS invasions!' is een initiatief met als doel de wetenschappelijke informatie betreft biologische invasies in België te verzamelen en de volgende punten ter sprake te brengen: Hoe frequent zijn invasieve soorten in ons land? Hoe kunnen ze opgespoord worden? Hoe worden ze geïntroduceerd? Hoe verspreiden ze zich in het milieu? Wat is hun impact op de biodiversiteit en de belangrijkste economische sectoren? Van welke nieuwe soorten kunnen we in de nabije toekomst een invasie verwachten? Hoe kunnen we deze biologische invasies voorkomen en beheersen?
De eerste dag van de conferentie tracht een overzicht te geven van de bestaande wetenschappelijke kennis over uitheemse invasieve soorten in België. De tweede dag focust op de veldervaringen en analytische middelen die we tot onze beschikking hebben om biologische invasies te voorkomen en beheersen.
